Jak wspierać samodzielność u 2-letniego dziecka?

Ale zaraz… 2-letnie dziecko i samodzielność? Tak, to nie jest błąd. W tym wpisie dowiesz się, dlaczego warto wspierać samodzielność u 2-letniego dziecka oraz jak to robić. Brzmi ciekawie? Czytaj dalej.

Dlaczego warto wspierać samodzielność dziecka?

Kojarzysz takie powiedzenie: “ryby i dzieci głosu nie mają”? Zastanów się, czy jest ono prawdziwe. Czy może zostało wymyślone przez dorosłych, którzy twierdzą, że zawsze wiedzą lepiej niż dziecko? Niestety w naszej polskiej kulturze panuje głębokie przekonanie, że im ktoś starszy, tym mądrzejszy. A młodzi to nic nie wiedzą. A wiedza niekoniecznie wiąże się z wiekiem. Stąd też to przekonanie, że dorosły zawsze lepiej wie, co dziecko lubi jeść, jakie skarpetki chce ubrać czy jaką książkę czytać. Jakie to może mieć konsekwencje? Dziecko, któremu na każdym kroku się udowadnia, że jego zdanie się nie liczy, przestaje je wypowiadać. Staje się uległe, nieśmiałe i niepewne siebie. W sieci znajdziesz mnóstwo artykułów czy książek, które rozwijają ten temat. My przejdźmy teraz do dwulatków, czyli wieku, w którym rodzi się pierwszy bunt.

Czym jest bunt dwulatka?

Dziecko irytuje się, gdy nie może czegoś zrobić lub dostać tu i teraz. Bunt dwulatka to tak też bardzo duża potrzeba samodzielności i samodecydowania. Czy to coś złego? Nie, przecież my, dorośli, też nie lubimy, gdy ktoś za nas decyduje, więc dlaczego miałoby to się podobać dziecku? Owszem, możemy walczyć z tym buntem – postawić na swoim i mieć w domu wieczną histerię. Możemy też pozwolić dziecku na samodzielność.

Jak wspierać dwulatka w podejmowaniu decyzji?

Dwuletnie dziecko może podejmować decyzje. Oczywiście wiadomo, że Twój maluch nagle nie przyjdzie do Ciebie z wyborem kierunku studiów czy planem rodzinnego budżetu. Ale już w tym wieku może uczyć się podejmować proste decyzje, z ograniczonym wyborem, który będzie dla niego dużym ułatwieniem. Prosty przykład – dziecko może zadecydować, jakie skarpetki ubrać. Ale zamiast stawiać je przed pełną szafą, możemy dać mu dwie pary do wyboru i zapytać: “Wolisz skarpetki w kotki czy w kwiatki?”. To znacznie prostszy wybór dla dziecka. Zauważ też, że w tej sytuacji to nadal Ty podsuwasz pomysły. Podobnie możemy robić z książeczkami czy owocami do zjedzenia. Dziecko nie tylko nauczy się podejmować proste decyzje, ale również poczuje, że jest ważne, że jego zdanie się liczy. A to dla niego bezcenne.

Jak pomóc dwuletniemu dziecku rozwijać samodzielność?

Samodzielność to nie tylko zdolność do podejmowania decyzji. To również umiejętność korzystania z różnych przedmiotów bez pomocy dorosłych. Wystarczy, że przedmioty codziennego użytku będą dopasowane do wzrostu dziecka. Prosty przykład – możemy położyć dziecku na podłodze zamiast łóżka sam materac – nie tylko samo na niego wejdzie, ale jeszcze z niego nie spadnie (a przynajmniej nie spadnie z wysokości). Taka bezpieczna przestrzeń dla dziecka w domu też może wspierać jego samodzielność – np. jeśli dziecko siedzi na kanapie, to w każdej chwili może z niej spaść, bo przecież dzieci są ruchliwe i rzadko kiedy potrafią usiedzieć w jednym miejscu dłużej niż przez pół minuty. Ale jeśli spędza czas np. na macie dla dziecka, to jest względnie bardziej samodzielnie. 

Możesz też ułatwiać dziecku sięganie do miejsc wcześniej dla niego niedostępnych. Wystarczy, że dziecko będzie miało podest, na który będzie mogło wchodzić i np. dosięgać do umywalki. Dzięki temu samodzielnie umyje ręce albo ściągnie książkę ze stołu. Taki podest ma jednak pewien minus – dziecko będzie wszędzie go ze sobą nosić, więc musisz przyzwyczaić się, że podest będzie dosłownie wszędzie.

Zupełnie innym rodzajem podestu jest kitchen helper – czyli podest kuchenny ze schodkami. To specjalny przedmiot, który ułatwia dziecku czynny udział w przygotowywaniu posiłków. Czemu do tego potrzebny jest osobny podest? Bo ten uniwersalny jest zazwyczaj za niski, by dziecko mogło coś zrobić na blacie – może np. ściągnąć z niego coś, co jest krawędzi, ale np. nie pomoże kroić banana. Odpowiedni kitchen helper ma również barierki, których dziecko może się chwycić, i/lub specjalne zabezpieczenie, np. płytę. A takie wspólne gotowanie to dopiero okazja do rozwoju samodzielności – pomyśl, ile radości może dać dziecku posmarowanie chlebka po raz pierwszy albo czynny udział w robieniu naleśników. Przeczytaj więcej o zaletach gotowania z dzieckiem.

Innym sposobem na wspieranie samodzielności dziecka jest korzystanie z mebli, które są dostosowane do jego wzrostu. Oczywiście to nie znaczy, że nagle masz wymienić wszystkie – po prostu wybierz takie meble dla dziecka, z których będzie mogło ono samodzielnie korzystać. Np. jeśli kupujesz dziecku półkę na książki, to nie musisz od razu wybierać takiej, która wysokością będzie przypominała te z największych bibliotek. Może poszukaj takiej półki, z której dziecko będzie mogło samodzielnie brać i odkładać książki? I która dodatkowo ułatwi dziecku wybór – prościej wybrać z 12 książek niż z 50, prawda?

Jak widzisz, jak wiele sposobów na wspieranie samodzielności dziecka. Naprawdę my, rodzice, możemy oddać naszym pociechom małe pole manewru. A to nie jest trudne – wystarczy zacząć i obserwować efekty 🙂

Znasz inne sposoby wspierania samodzielności dzieci? Daj znać w komentarzu.